برنامه ریزی استراتژیک صنعت مواد منفجره ایران (مواد منفجره صنعتی) با استفاده از آنالیز swot

کشور ایران دارای ذخایر عظیم معدنی است و عملیات معدنکاری در ایران از دیرباز امری شناخته شده است. عملیات حفاری و آتشکاری جزء جداناپذیر معادن بزرگ مقیاس برای استخراج مواد معدنی و باطله ی همراه است. صنعت ناریه کشور با نزدیک به صد سال قدمت یکی از صنایع با قدمت کشور است؛ به عنوان مثال، صنایع شیمیایی پارچین به عنوان یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان و عرضه کنندگان انواع مواد ناریه تجاری در سال 1318 شروع به فعالیت نموده است. هیچ صنعتی نمی تواند بدون تحقیق و توسعه، در بازار رقابتی امروزه سربلند باشد. سازمان ها، صنایع و شرکت های بدون برنامه ریزی دچار روزمرگی شده و محکوم به سقوط یا انحطاط اند. یکی از روش های شناخته شده جهت برنامه ریزی استراتژیک روش آنالیز swot است. در این پایان نامه برنامه ریزی استراتژیک صنعت ناریه ایران با استفاده از روش swot انجام شده است؛ در این روش تمامیت محیطی صنعت ناریه به دو محیط داخلی و خارجی تقسیم می شود. در محیط داخلی نقاط قوت و ضعف و در محیط خارجی فرصت ها و تهدیدها شناسایی و ارزیابی می شود. پس از شناسایی نقاط چهارگانه ی موردنیاز در مطالعات swot، با تشکیل ماتریس های ارزیابی عوامل داخلی/خارجی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها ارزیابی شد. با توجه به نتایج، مهم ترین نقاط قوت صنعت ناریه خواست همه جانبه مسئولین جهت اعتلای صنعت ناریه کشور، توان بالای تولید مواد منفجره صنعتی با توجه به امکانات موجود، وجود نیروی انسانی با تجربه در صنعت تولید مواد ناریه، قابلیت فروش کل ناریه تولیدشده در داخل و یا صادرات آن به کشورهای همسایه، وجود پتانسیل تولید محصولات بر اساس استانداردهای رایج در جهان و رشد صعودی فروش(داخلی) طی سالیان اخیر با توجه به افزایش روزافزون حجم استخراج مواد معدنی است. مهم ترین نقاط ضعف این صنعت تغییر متوالی قیمت محصول نهایی با توجه به تغییر متغیرهای کلان اقتصاد کشور، پایین بودن دقت و صحت خواص محصولات نهایی، وجود دیدگاه امنیتی نسبت به مواد منفجره ی صنعتی و نبود شفافیت اطلاعات لازم جهت تحقیقات موسسات تحقیقاتی و دانشگاه های کشور، ضعف در تولید بر اساس استانداردهای کشورهای صنعتی مهم تولیدکننده ی ناریه، نبود شرکت تخصصی مشاوره ای درزمینه ی مهندسی انفجار در کشور و بالا بودن قیمت تمام شده در مقایسه با رقبای خارجی در اکثر واحدهای تولیدی می باشد. مهم ترین فرصت هایی که این صنعت با آن روبرو است به ترتیب عبارت اند از: پتانسیل افزایش مصرف تولیدات ایرانی با توجه به نام گذاری سال (ها) توسط رهبری در جهت اهتمام به تولیدات ملی و اجرای اقتصاد مقاومتی، حمایت دولت از بخش معدن و ارائه تسهیلات به آن ها جهت طرح های توسعه معادن، وجود زیرساخت های مناسب حمل ونقل برای صادرات ناریه به کشورهای همسایه و در داخل کشور، وجود ظرفیت بالا در بخش معدن و تقاضا برای انواع ناریه و رشد روزافزون حجم استخراجی ذخایر معدنی و نیز ذخیره ی اکتشاف شده ی معادن و پیش بینی افزایش رشد متوسط سالانه تقاضای داخلی ناریه. مهم ترین تهدیداتی که این صنعت را می تواند تحت تأثیر قرار دهد به ترتیب عبارت اند از: بالا بودن نرخ تورم، وجود دیدگاه امنیتی مدیران کلان و سیاست گذاران مربوطه نسبت به مواد منفجره ی صنعتی، عدم وجود ثبات سیاسی در سطح کلان کشور، احتمال افزایش واردات ناریه به دلیل کاهش نرخ تعرفه های وارداتی پس از عضویت در wto و آزادسازی محدودیت های موجود و از دست دادن تمام یا بخشی از بازار مصرف داخلی، عدم تناسب قوانین و مقررات مرتبط با صنعت با الزامات جهانی شدن و تجارت جهانی، دشواری یا گاها عدم امکان واردات دانش فنی و تکنولوژیکی از کشورهای صاحب نام درزمینه ی ناریه صنعتی و هزینه بالای تولید در کشور نسبت به شرایط جهانی. ارزیابی عوامل داخلی/خارجی نشانگر این است که وضعیت صنعت ناریه ایران در حالت تدافعی است، در وضعیت تدافعی نقاط ضعف نسبت به نقاط قوت صنعت اهمیت و اثربخشی بیشتری دارد و همین طور از نظر محیط خارجی نیز تهدیدها اهمیت بیشتری نسبت به فرصت ها دارد. پس از شناسایی دقیق وضعیت صنعت ناریه در قالب مختصات swot با توجه به وضعیت شناسایی شده (حالت تدافعی) استراتژی های مناسب با وضعیت فعلی ارائه شده است؛ در نهایت استراتژی های مورد شناسایی با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی مورد بررسی و اولویت سنجی قرار گرفته اند. از بین استراتژیهای مشخص شده، مهمترین اولویت در استراتژی های شناسایی شده عبارت است از: "تولید بر اساس استانداردهای جهانی و در کل بهبود کیفیت تولید".